รู้จักกับ "บันได"
"บันได" เป็นองค์ประกอบสำคัญที่ขาดไม่ได้ของอาคารหรือบ้านที่มีมากกว่า 2 ชั้นขึ้นไป โดยหน้าที่ของบันไดคือการเป็นทางเชื่อมต่อระหว่างชั้นหนึ่งไปอีกชั้นหนึ่งนั่นเองและนอกเหนือจากประโยชน์ใช้สอยแล้วรูปแบบของบันไดยังเป็นส่วนที่ช่วยส่งเสริมความสวยงามของตัวสถาปัตยกรรมอีกด้วย
การเลือกบันไดมาใช้งานนั้น ควรคำนึงถึงปัจจัย 3 ข้อดังนี้
1.โครงสร้าง โครงสร้างของบันไดในแต่ละแบบนั้นเป็นส่วนสำคัญในการกำหนดรูปแบบบันได
2.รูปแบบ รูปแบบบันไดควรสอดคล้องกับพื้นที่ในตัวสถาปัตยกรรม เพื่อที่จะได้ใช้ประโยชน์จากพื้นที่ให้ได้มากที่สุด
3.วัสดุปิดผิว/ตกแต่ง เป็นส่วนที่มาเสริมความสวยงามและความปลอดภัยในการใช้งานบันได
1.จมูกบันได ส่วนที่ยื่นออกมาจากจากวัสดุปิดผิวลูกนอน เพื่อให้บันไดดูเรียบร้อยสวยงามและยังช่วยให้สามารถใช้งานได้สะดวกมากขึ้น
2.ลูกนอน พื้นที่ระนาบกับพื้นมีความลึกประมาณ 25-30 ซม. (มากกว่า 22 ซม. ตามกฏหมาย)/ ลูกตั้ง พื้นที่ตั้งฉากกับพื้นมีความสูงขั้นละ 17-20 ซม. (ไม่เกิน 20 ซม. ตามกฏหมาย)
3.ชานพักบันได พื้นที่ระหว่างบันไดหนุ่งช่วง สามารถอยู่ตรงกลางหรือไม่ก็ได้ เพื่อเป็นจุดพักระหว่างทางขึ้นบันไดหรือเป็นจุดหักเลี้ยวของบันได
4.ระยะดิ่ง ระยะจากขั้นบันไดหรือชานพักถึงส่วนต่ำสุดเหนือขึ้นไปมากกว่า 1.9 ม. ตามกฏหมาย
5.ช่วงบันได บันไดช่วงหนึ่งต้องสูงไม่เกิน 3 ม. หากเกินนั้นจะต้องมีชานพัก ตามกฏหมาย
6.ความกว้างบันไดสุทธิ ระยะหน้ากว้างบันไดวัดตั้งแต่ขอบราวกันตกด้านในถึงอีกฝั่ง
7.ความกว้างบันไดสุทธิ ระยะหน้ากว้างบันไดวัดตั้งแต่ขอบบันไดถึงขอบอีกฝั่ง
ประเภทของบันไดแบ่งตามลักษณะโครงสร้าง
1.บันไดคอนกรีตเสริมเหล็ก
1.1 บันไดคอนกรีตเสริมเหล็กแบบท้องเรียบ เป็นบันไดคอนกรีตเสริมเหล็ก โดยที่ฉาบท้องบันไดเรียบ ติดตั้งได้ง่าย ไม่ยุ่งยาก ช่างไทยมีความชำนาญ
1.2 บันไดคอนกรีตเสริมเหล็กแบบพับผ้า การติดตั้งยากกว่าแบบท้องเรียบเนื่องจากต้องมีการตีไม้แบบตามรอยหยักของบันได
1.3 บันไดคอนกรีตเสริมเหล็กแบบพับผ้ามีแม่บันไดอยู่ตรงกลาง มีแม่บันไดช่วยรับน้ำหนักอยู่บริเวณตรงกลาง ทำให้สามารถทำความหนาของบันได้ให้บางมากขึ้นได้
1.4 บันไดลอย หากดูจากภายนอกนั้นจะเหมือนขั้นบันไดยิ่นมาจากผนังแต่จริงๆแล้ว โครงสร้างบันไดจะมีแม่บันไดคอยรับน้ำหนักอยู่ด้านในกำแพง
2.บันไดโครงสร้างเหล็กและโครงสร้างไม้
2.1 บันไดชนิดแม่บันไดขนาบข้างแบบโปร่ง จะมีแม่บันไดขนาบข้างคอยรับน้ำหนักทั้งสองของของบันได โดยบันไดเหล็กจะใช้การยึดด้วยสกรูส่วนบันไดไม้จะเชื่อมด้วยสลัก
2.2 ลักษณะโครงสร้างจะเหมือนกับแม่บันไดข้างแบบโปร่ง ต่างตรงที่จะมี การปิดลูกตั้ง
2.3 บันไดชนิดแม่บันไดอยู่ใต้บันแบบโปร่ง โดยจะมีพุกเป็นตัวรับบันไดที่วางบนแม่บันไดที่วางเฉียง
2.4 บันไดชนิดแม่บันไดอยู่ใต้บันแบบทึบ ลักษณะโครงสร้างจะเหมือนกับแบบโปร่ง ต่างตรงที่จะมีการปืดลูกตั้ง
2.5 บันไดชนิดแม่บันไดอยู่ตรงกลาง จะมีพุกรับตรงกลางและมีโครงสร้างยื่นออกมารับทั้งสองฝั่ง
ประเภทของบันไดแบ่งตามรูปแบบของบันได
1.บันไดตรง (Straight) บันไดตรงยาวจากชั้นหนึ่งสู่อีกชั้นหนึ่งโดนไม่ได้หักเลี้ยว เหมาะกับบ้านที่มีพื้นที่น้อย
2.บันไดหัก 90 องศา (L-Shape) บันไดหัก 90 องศา ช่วงบันไดทั้ง 2 ช่วงสามารถมีจำนวนขั้นเท่ากันหรือไม่ก็ได้
3.บันไดหัก 180 องศา (Dog Leg) เป็นแบบที่นิยมใช้ในบ้านมากที่สุด พื้นที่ใต้บันไดนั้นสามารถทำเป็นห้องเก็บของหรือห้องน้ำได้
4.3.บันไดหัก 180 องศา 3 ช่วง (U Shape) เป็นบันไดแบบหัก 180 องศา ที่มีช่วงบันได 3 ช่วง ในด้านการใช้งานนั้นจะเหมือนกับบันไดหัก 180 องศา
*** ชานพัก Winder บันไดที่บริเวณชานพักถูกแบ่งย่อยเป็นขั้นบันไดด้วย มีข้อดีคือสามารถเพิ่มความสูงของบันไดได้มากขึ้น แต่ทำให้ขั้นบันไดบริเวณนั้นมีลักษะเป็นเหมือนหัวลูกศรอาจทำให้ใช้งานลำบากในบางครั้ง ***
5.บันไดวน (Spiral) บันไดที่มีขั้นบันไดวนขึ้นไปโดยมีจุดหมุนเดียวกัน มีจุดเด่นที่ใช้พื้นที่น้อยมากๆ แต่ก็มีข้อเสียคือการใช้งานได้ยาก
6.บันไดโค้ง (Curve) บันไดโค้งบันไดที่มีลักษณะโค้งแต่ยังไม่ถึงขั้นบันไดวน ไม่ได้มีจุดหักชัดเจน ให้ความรู้สึกหรูหราและยิ่งใหญ่ โดยจะเป็นบันไดที่มีการใช้พื้นที่ค่อนข้างเยอะ
วัสดุตกแต่ง/ปิดผิวของบันได
พื้นบันไดคอนกรีตขัด
1.คอนกรีต บันไดคอนกรีตนั้นเป็นวัสดุที่ทำง่าย ดูแลรักษาง่ายและทนทาน ให้ความรู้สึกของอาคารเป็นแบบ Loft หรือ Industrial Design
พื้นบันไดหินควอทซ์ จากโครงการ MEWS
2.หินอ่อน/หินแกรนิต/หินควอทซ์ เป็นวัสดุที่ให้ความรู้สึกหรูหราและมีคุณสมบัติที่เย็น อายุการใช้งานนาน แต่มีข้อเสียที่มีราคาสูงและมีเกิดรอยได้ง่าย หินแกรนิตและหินควอทซ์ คุณสมบัติจะคล้ายกับหินอ่อนเพียงแต่จะมีราคาถูกกว่าหินอ่อน หินควอทซ์จะมีจะมีจุดเด่นที่เป็นหินที่ไม่มีรูพรุนทำให้ของเหลวไม่สามารถซึมจนเกิดรอยได้
พื้นบันไดแกรนิตโต้
3.กระเบื้องแกรนิตโต้ เป็นวัสดุที่แข็งแรงทนทาน เป็นรอยยากทำให้สามารถดูแลรักษาง่าย ข้อเสียคือเวลาเปียกน้ำจะมีความลื่นค่อนข้างสูง
พื้นบันไดไม้
4.ไม้จริง ไม้เป็นวัสดุที่นิยมใช้กับบันไดภายในบ้าน เพราะให้ความรู้สึกที่อบอุ่นและสบาย โดยประเภทไม้จริงนั้นจะแบ่งเป็นไม้จริงและไม้ Joint (ไม้จริงที่นำมาผ่านวิธีการประสานกัน) มีความแข็งแรงทนทาน สามารถดูแลรักษาได้โดยง่าย สามารถขัดและทำสีหลายครั้งได้
พื้นบันไดลามิเนต
5.ลามิเนต ลามิเนตนั้นเป็นวัสดุที่ให้ความรู้สึกคล้ายไม้จริงแต่มีราคาที่ถูกกว่ามาก มีข้อเสียคือหากช่างติดตั้งไม่ดี เมื่อเหยียบจะมีความรู้สึกยวบๆ
พื้นบันได UPVC
6.UPVC เป็นวัสดุที่มีความทนทานต่อแดดสูง ไม่มีปัญหาปลวกและแมลง ทนความชชื้น ไม่หดตัวหรือขยายตัวตามสภาพอากาศ ข้อเสียคือหากเป็นเกรดต่ำเมื่อใช้ไปจะเริ่มออกสีเหลือง
ราวกันตกจากวัสดุต่างๆ
ราวกันตกไม้
ราวกันตก UPVC
ราวกันตกเหล็กดัด
ราวกันตกลวดสลิง
ราวกันตกกระจก
ราวกันตกแสตนเลส