แนวเส้นทางโครงการทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง M81 สายบางใหญ่ - กาญจนบุรี มีระยะทางรวมประมาณ 96 กิโลเมตร โดยออกแบบให้มีการควบคุมการเข้าออกอย่างสมบูรณ์ มีเริ่มต้นที่จุดตัดทางหลวงพิเศษหมายเลข 9 ด้านตะวันตกกับถนนรัตนาธิเบศร์ บริเวณทางแยกต่างระดับบางใหญ่ อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี และไปบรรจบกับทางหลวงหมายเลข 324 (ถนนกาญจนบุรี - อ.พนมทวน) อ.ท่าม่วง จ.กาญจนบุรี ซึ่งเป็นจุดสิ้นสุดโครงการ ปัจจุบัน (พ.ค.2566) อยู่ระหว่างการดำเนินการก่อสร้างงานโยธา มีความคืบหน้าไปแล้วกว่า 91.8% รวมถึงงานระบบและการบำรุงรักษา ซึ่งคาดว่าจะสามารถเปิดใช้งานได้เต็มรูปแบบในช่วงปี 2568

ตลอดแนวเส้นทางจะมีทางแยกต่างระดับ (Interchange) เพื่อเชื่อมต่อกับโครงการกับทางหลวงสายสําคัญๆ มีทั้งหมด 8 แห่ง ดังนี้

• ทางแยกต่างระดับบางใหญ่ เชื่อมต่อกับทางพิเศษหมายเลข 9 และถนนรัตนาธิเบศร์ (ทางหลวงหมายเลข 302)
• ทางแยกต่างระดับนครชัยศรี (ทางหลวงหมายเลข 3323)
• ชุมทางต่างระดับนครชัยศรี (ทางหลวงพิเศษหมายเลข 91)
• ทางแยกต่างระดับนครปฐมฝั่งตะวันออก (ทางหลวงหมายเลข 3036)
• ทางแยกต่างระดับนครปฐมฝั่งตะวันตก (ทางหลวงหมายเลข 321)
• ทางแยกต่างระดับท่ามะกา (ทางหลวงหมายเลข 3394)
• ทางแยกต่างระดับท่าม่วง (ทางหลวงหมายเลข 3081)
• ทางแยกต่างระดับกาญจนบุรี (ทางหลวงหมายเลข 324)

วงเงินลงทุนค่าก่อสร้างงานโยธาและค่าเวนคืน 56,178 ลบ. ค่าก่อสร้างงานระบบและองค์ประกอบ, ค่าบำรุงรักษา และค่าบริหารจัดเก็บค่าธรรมเนียมผ่านทาง 17,809 ลบ. ความคืบหน้างานก่อสร้างปัจจุบัน 91.8% (พ.ค. 2566)

• ทั้งหมด 25 สัญญา ปัจจุบันก่อสร้างแล้วเสร็จ 15 สัญญา ได้แก่ สัญญาที่ 5, 6, 7, 8, 10, 13, 14, 15, 17, 18, 20-23 และ 25
• อยู่ระหว่างดำเนินการก่อสร้าง 10 สัญญา

แผนการดำเนินงานในอนาคต ปี 2566

• จะเริ่มเปิดใช้งานบางส่วน (ปลายปี 66 - ต้นปี 67)

ปี 2567

• ทดลองใช้ฟรีตลอดเส้นทาง (คาดการณ์ ก.ย. ปี 67)
• เปิดใช้งานจริงเพื่อทดสอบ : ระบบควบคุมจราจร (Traffic Control Surveillance System) / ระบบชั่งน้ำหนัก / ระบบกู้ภัย

ปี 2568

• เปิดใช้งานแบบเต็มรูปแบบตลอดเส้นทาง แบบเก็บเงิน (คาดการณ์ ม.ค. ปี 68)
• งานติดตั้งระบบ : ระบบจัดเก็บค่าผ่านทาง / ระบบบริหารการจัดการและควบคุมจราจร จะดำเนินการในรูปแบบ PPP ซึ่งกรมทางหลวงได้ลงนามสัญญาการให้เอกชนร่วมลงทุนในการดำเนินงานและบำรุงรักษา (O&M)

เป็นการก่อสร้างทางแนวใหม่ตามมาตรฐานทางหลวงพิเศษ ขนาด 4 - 6 ช่องจราจร เขตทางทั่วไปกว้างประมาณ 70 เมตร (บริเวณที่มีการออกแบบทางบริการจะเพิ่มความกว้างเขตทางออกไปด้านละ 20 เมตร) ผิวทางเป็นแบบแอสฟัลท์ติกคอนกรีต แบ่งออกเป็น 2 ช่วง ได้แก่

• ช่วงที่ 1 บางใหญ่-นครปฐม (ทางหลวงหมายเลข 321) (กม.2 + 750 - กม.47 + 500) ออกแบบเป็นทางหลวงพิเศษบนดินขนาด 6 ช่องจราจร
• ช่วงที่ 2 นครปฐม (ทางหลวงหมายเลข 321) - กาญจนบุรี (กม.47 + 500 - กม.96 + 410) ออกแบบเป็นทางหลวงพิเศษบนดินขนาด 4 ช่องจราจร

โดยตลอดสายทางได้ออกแบบให้มีทางลอดและทางข้ามเพื่อลดผลกระทบให้กับประชาชนในพื้นที่ และจากความเหมาะสมของสภาพพื้นที่ได้ออกแบบให้มีทางยกระดับไว้บริเวณช่วงต้นของโครงการ คือ กม.0 + 400 - กม.2 + 750 เนื่องจากช่วงนี้มีสภาพเป็นชุมชนหนาแน่นโดยเฉพาะหมู่บ้านจัดสรรซึ่งมีอยู่จํานวนมาก จึงได้ออกแบบเป็นสะพานยกระดับยาวต่อเนื่องไปจนถึงด่านเก็บค่าผ่านทางบางใหญ่

การจัดเก็บค่าผ่านทาง การจัดเก็บค่าธรรมเนียมผ่านทาง กรมทางหลวงได้กำหนดให้จัดเก็บค่าผ่านทางแบบระบบปิด (Closed System) ซึ่งคิดค่าธรรมเนียมตามระยะทางที่ใช้จริง โดยกรมทางหลวงจะกำหนดให้มีวิธีการจัดเก็บค่าผ่านทางทั้งแบบเงินสด (Manual Toll Collection : MTC) แบบอัตโนมัติ (Electronic Toll Collection : ETC) และแบบ Multi-lane free flow (M-Flow) มีด่านเก็บค่าผ่านทาง 8 แห่ง ดังนี้

• ด่านบางใหญ่
• ด่านนครชัยศรี
• ด่านศีรษะทอง
• ด่านนครปฐมตะวันออก
• ด่านนครปฐมตะวันตก
• ด่านท่าม่วง
• ด่านท่ามะกา
• ด่านกาญจนบุรี

มีจุดพักรถทั้งหมด 3 จุด แบ่งได้ดังนี้ จุดพักรถ (ที่พักริมทางขนาดเล็ก 5 ไร่ขึ้นไป) 1 แห่ง ได้แก่

• อ.ท่ามะกา จ.กาญจนบุรี

สถานที่บริการทางหลวง (ที่พักริมทางขนาดกลาง 20 ไร่ขึ้นไป) 2 แห่ง ได้แก่

• อ.เมือง จ.นครปฐม
• อ.นครชัยศรี จ.นครปฐม

ความคืบบหน้าไปถึง 44% แล้วจาก 25 สัญญาเสร็จไปแล้ว 4 สัญญา หลังจากที่หยุดงานก่อสร้างมาเกือบ 2 ปี เพราะติดปัญหาเรื่องเวนคืนที่ดิน สำหรับพื้นที่ที่ก่อสร้างเสร็จแล้วอยู่ที่จังหวัดกาญจนบุรีที่บริเวณอำเภอท่าม่วง และอำเภอท่ามะกา ช่วงปี 2020 ที่ผ่านมามีการเพิ่มงบเวนคืนที่ดิน และทยอยจ่ายค่าชดเชยจนผู้รับเหมาะสามารถเข้าพื้นที่เพื่อทำการก่อสร้างได้ 100% แล้ว สำหรับโครงการมอเตอร์เวย์บางใหญ่-กาญจนบุรี เดิมมีแผนที่จะก่อสร้างเสร็จตั้งแต่ปี 2020 แต่ล่าช้าไปถึง 2 ปี ทำให้ต้องเลื่อนกำหนดที่คาดว่าจะก่อเสร็จออกไปเป็นปี 2023 มอเตอร์เวย์ บางใหญ่-กาญจนบุรี มีจุดเริ่มต้นตั้งแต่ทางหลวงหมายเลข 9 สายกาญจนาภิเษก ถนนวงแหวนรอบนอกด้านตะวันตก ผ่านพื้นที่ อ.บางใหญ่ จ.นนทบุรี, อ.นครชัยศรี, อ.เมือง จ.นครปฐม, อ.ท่ามะกา ไปสิ้นสุดที่ อ.ท่าม่วง จ.กาญจนบุรี ระยะทางรวม 96.41 กม.

ระยะทางรวม 96.41 กม. ซึ่งเมื่อก่อสร้างเสร็จจะใช้เวลาเดินทางจากบางใหญ่ไปถึงจ.กาญจนบุรีเพียง 48 นาที เปรียบเทียบกับทางหลวงแผ่นดินปกติซึ่งใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมง 30 นาที เบื้องต้นทางกรมทางหลวงได้กำหนดค่าบริการทางพิเศษมาเรียบร้อยแล้ว สำหรับค่าผ่านทางรถยนต์ 4 ล้อ มีค่าแรกเข้า 10 บาท และเพิ่มขึ้นตามระยะทาง 1.50 บาทต่อกิโลเมตร สูงสุด 150 บาท รถยนต์ 6 ล้อ มีค่าแรกเข้า 16 บาท และเพิ่มขึ้นตามระยะทาง 2.40 บาทต่อกิโลเมตร สูงสุด 240 บาท รถยนต์มากกว่า 6 ล้อ มีค่าแรกเข้า 23 บาท และเพิ่มขึ้นตามระยะทาง 3.45 บาทต่อกิโลเมตร สูงสุด 350 บาท

โครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษหมายเลข 81 สายบางใหญ่-กาญจนบุรีเป็นทางหลวงพิเศษ ที่จะทำให้การจราจรจากกรุงเทพมหานครและปริมณฑลสามารถเดินทางไปภาคตะวันตกของประเทศได้โดยสะดวก

และจะเป็นโครงสร้างพื้นฐานสำคัญที่เชื่อมต่อระหว่างฐานการผลิตและส่งออกของประเทศเพื่อนบ้านฝั่งตะวันตก เชื่อมต่อโครงข่ายคมนาคมสู่ภาคตะวันตกและโครงการท่าเรือน้ำลึกทวาย  ประเทศพม่า

ครม.อนุมัติเพิ่มเติมงบกลาง 5,112 ลบ. ก่อสร้างมอเตอร์เวย์สายบางปะอิน-สระบุรี-นครราชสีมา และบางใหญ่-กาญจนบุรีที่ยังขาดงบประมาณ เมื่อวันที่ 1 สค. 2560 นายอาคม เดิมพิทยาไพสิฐ รมว.คมนาคม เปิดเผยว่าที่ประชุมครม.อนุมัติการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2560 งบกลาง รายการเงินสำรองจ่ายเพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น จำนวน 5,112 ลบ.  เพื่อดำเนินโครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางปะอิน-สระบุรี-นครราชสีมา และสายบางใหญ่-กาญจนบุรี ของกรมทางหลวง (ทล.) โดยมีค่าใช้จ่ายดังนี้ 1.โครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางปะอิน - สระบุรี - นครราชสีมา เป็นค่าจัดกรรมสิทธิ์ที่ดิน จำนวน 500 ลบ. ตามแผนการปฏิบัติงานและแผนการปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2560

2.โครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางใหญ่ - กาญจนบุรี จำนวน 4,612 ลบ. เป็นค่าจัดกรรมสิทธิ์ที่ดิน จำนวน 1,842 ลบ. และค่าก่อสร้างงานโยธา จำนวน 2,770 ลบ.

ซึ่งเป็นกรอบวงเงินเดิมที่ ครม.ได้เคยอนุมัติไว้ เพื่อให้สามารถจัดกรรมสิทธิ์ที่ดินและจ่ายค่างานล่วงหน้า 15% ได้ ก่อนหน้านี้ ครม.ได้มีมติเมื่อวันที่ 14 ก.ค.58, 8 มี.ค.59 และ 20 ก.ย.59 อนุมัติให้กระทรวงคมนาคม โดยกรมทางหลวงดำเนินโครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางปะอิน - สระบุรี - นครราชสีมา วงเงินลงทุน 76,600 ลบ.

รวมทั้งโครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางใหญ่ - กาญจนบุรี วงเงินลงทุน 49,120 ลบ. รวมวงเงินลงทุนของทั้ง 2 โครงการ เป็นเงินทั้งสิ้น 125,720 ลบ. โดยให้ใช้จ่ายจากงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 - 2563 ซึ่งกระทรวงฯ ได้รับการจัดสรรงบประมาณและได้โอนเปลี่ยนแปลงเงินงบประมาณโครงการอื่นของ ทล. มาเพื่อใช้ดำเนินโครงการทั้ง 2 โครงการ

สำหรับปีงบประมาณ พ.ศ.2559 - 2561 แล้ว พบว่าแผนการดำเนินงานของทั้ง 2 โครงการในปีงบประมาณ พ.ศ.2560 ยังขาดงบประมาณอีกจำนวนทั้งสิ้น 5,112 ลบ. เนื่องจากบริษัทที่ปรึกษาได้สำรวจพื้นที่โครงการเบื้องต้นตั้งแต่ปี 2551 เพื่อใช้ในการออกแบบก่อสร้างโครงการ โดยมิได้สำรวจทรัพย์สินเพื่อการจัดกรรมสิทธิ์ที่ดิน หรือกำหนดค่าทดแทนตามกฎหมาย ทั้งนี้ กระทรวงฯ โดย ทล.จึงได้เสนอสำนักงบประมาณเพื่อขอรับการจัดสรรงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2560 งบกลาง รายการเงินสำรองจ่าย เพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น รวมทั้งสิ้น 11,920 ลบ. เพื่อเป็นค่าจัดกรรมสิทธิ์ที่ดิน โครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางปะอิน - สระบุรี - นครราชสีมา จำนวน 500 ลบ. ค่าจัดกรรมสิทธิ์ที่ดินโครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางใหญ่ - กาญจนบุรี จำนวน 7,484 ลบ. และค่าก่อสร้างงานโยธาโครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางใหญ่ - กาญจนบุรี จำนวน 3,936 ลบ.

โครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษหมายเลข 81 บางใหญ่-กาญจนบุรี แบ่งออกเป็น 2 ช่วง ได้แก่ บางใหญ่-บ้านโป่ง ระยะทาง 51 กม. ก่อสร้างเป็นถนนขนาด 6 ช่องจราจร มีจุดเริ่มต้นจากทางหลวงพิเศษหมายเลข 9 (กาญจนาภิเษก)

บริเวณทางแยกต่างระดับบางใหญ่ จ.นนทบุรี ถึงแยกทางต่างระดับบ้านโป่ง จ.กาญจนบุรี และบ้านโป่ง-กาญจนบุรี ระยะทาง 47 กม. ก่อสร้างเป็นถนนขนาด 4 ช่องจราจร สิ้นสุดที่ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 324 (ถนนกาญจนบุรี-อู่ทอง) อ.ท่าม่วง จ.กาญจนบุรี รวมระยะทาง 96 กม.

โครงการการก่อสร้างทางหลวงพิเศษ (มอเตอร์เวย์) หมายเลข 81

• เส้นทาง : บางใหญ่ - บ้านโป่ง - กาญจนบุรี
• ระยะทาง : 96 กม.
• วงเงินลงทุน : 49,120 ลบ.
• สัญญาการก่อสร้าง : แบ่งงานก่อสร้างออกเป็น 25 ตอน ประมูลแล้ว 9 ตอน 
• สถานะการก่อสร้าง : ยังไม่เริ่มก่อสร้าง ติดปัญหาการเวนคืนที่ดิน
• การลงทุน : กรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม
• ปีที่สร้างเสร็จ : 2562
• ปีที่เปิดให้บริการ : 2563

Info : กรมทางหลวง (02/02/2560)

มาตรฐานและลักษณะที่พักริมทาง จะมีรูปแบบฟังก์ชั่นที่แตกต่างกันออกไป โดยศูนย์บริการทางหลวง จะมีสิ่งอำนวยความสะดวกครบทุกข้อ ส่วนสถานที่บริการทางหลวง จะไม่มีฟังก์ชั่น ของศูนย์ปฐมพยาบาลเบื้องต้น และหน่วยกู้ภัยฉุกเฉิน สุดท้ายทางด้านของจุดพักรถ จะคล้ายกับสถานที่บริการทางหลวง แต่จะไม่มีในส่วนของ สถานีบริการน้ำมัน กับ สถานที่เปลี่ยนผ้าอ้อมเด็ก Info : กรมทางหลวง (20/01/2565)

ล่าสุด ทางกรมทางหลวง ได้เผยรูปแบบและหน้าตาของโครงการที่พักริมทางออกมาให้ชมกัน เพื่อเป็นจุดแวะพักสำหรับผู้ที่เดินทางไกล และมีสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ แก่ผู้ที่มาใช้งาน โดยรูปแบบ จะแบ่งออกเป็น 2 โซน หลักๆ คือ ส่วนอาคารพื้นราบ และ ส่วนอาคารยกระดับ อยู่เหนือช่องทางจราจร ซึ่งทั้ง 2 ส่วนก็มีฟังก์ชั่นที่แตกต่างกันออกไป อาคารพื้นราบจะมีฟังก์ชั่น ได้แก่ ที่จอดรถ, ที่นั่งพัก, ห้องน้ำ, ร้านสะดวกซื้อ, ร้านอาหาร และ ปั๊มน้ำมัน และ ส่วนอาคารยกระดับ จะเป็นการเชื่อมพื้นที่จากทั้ง 2 ฝั่งเข้าหากัน และมีร้านค้าต่างๆเพื่ออำนวยความสะดวกให้ผู้ใช้ในส่วนนี้ Info : กรมทางหลวง (20/01/2565)

โครงการท่าเรือน้ำ ลึกทวายเป็นโครงการสัมปทานแบบ "Build-Operate-Transfer" ตั้งอยู่ที่บ้าน Nabule อำเภอทวาย มณฑลตะนาวศรี พื้นที่ 204 ตร.กม. ประกอบด้วย ท่าเรือทวายซึ่งเป็นท่าเรือ น้ำลึกธรรมชาติที่มีร่องน้ำลึกถึง 50 ม. ถนนโครงการเริ่มจากพื้นที่โครงการท่าเรือน้ำลึกทวายและนิคมอุตสาหกรรมที่ชายฝั่งทะเลอันดามัน ในสหภาพพม่าเชื่อมโยงสู่ชายแดนไทย-พม่าที่ บ.พุน้ำร้อน อ.เมือง จ.กาญจนบุรี โดยระยะทางในส่วนของ ถนนสายหลักในพื้นที่ท่าเรือน้ำลึกและนิคมอุตสาหกรรมประมาณ 18 กม. และถนนโครงการถัดจากนั้นถึงชายแดนไทย-พม่า ประมาณ 132 กม. รวมระยะทางทั้งสิ้น 150 กม. ระยะแรกถนนโครงการจะเป็นทางขนาด 4 ช่องจราจร แบบแบ่งแยกทิศทางโดยมีรูปแบบทั้งเกาะกลางกดเป็นร่อง (Depressed Median) และเกาะกลางรูปแบบกำแพง คสล. (Barrier Type Median) และโดยที่เส้นทางส่วนใหญ่ต้องตัดผ่านสภาพภูมิประเทศที่เป็นภูเขาสูง จึงต้องมีรูปแบบของ Viaduct และอุโมงค์อยู่ด้วย ทั้งนี้ รูปแบบของถนนโครงการและมาตรฐานที่ใช้ในการออกแบบเป็นไปตามมาตรฐานสากลที่จะสามารถรองรับยวดยานในกลุ่มประเทศใน GMS Corridor รวมถึงประเทศจีนด้วย

ในการกำหนดจุดเริ่มต้นโครงการทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สาย กาญจนบุรี-ชายแดนไทย/พม่า (บ้านพุน้ำร้อน) จะพิจารณาถึงการเชื่อมต่อกับทางหลวงพิเศษระหว่างเมืองสายบางใหญ่-กาญจนบุรี ซึ่งมีจุดสิ้นสุดอยู่ที่บริเวณบ้านหนองขาว ทางเหนือของเมืองกาญจนบุรีและอยู่ฝั่งเหนือของทางหลวง หมายเลข 323 บริเวณดังกล่าวนี้ก็มีความสะดวกที่จะต่อเชื่อมกับทางหลวง ที่เชื่อมต่อสู่วงแหวนรอบนอก(กรุงเทพมหานคร) ด้วยเส้นทางผ่านอำเภอบางเลน และสามารถมุ่งต่อไปยังพื้นที่ทางเหนือ คือ ด่านเจดีย์สามองค์ได้โดยสะดวก

อย่างไรก็ตาม จากจุดสิ้นสุดของแนวทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางใหญ่-กาญจนบุรี ดังกล่าวนี้ แนวเส้นทางเลือกสำหรับโครงการ จะต้องตัดผ่านพื้นที่ทหาร คือ หน่วยราชการของกองทัพบก ซึ่งครอบคลุมพื้นที่อย่างต่อเนื่องทางด้านทิศเหนือของเมืองกาญจนบุรี และนับเป็นอุปสรรคสำคัญในการพัฒนาโครงการ ดังนั้น จึงได้พิจารณาเพิ่มเติมในบริเวณอื่นๆ ซึ่งจะมีการศึกษารายละเอียดในขั้นตอนต่อไป